Historia Dworzyska

Historia SZGDW w Dworzyskach

Ostatni przed II Wojną Światową właściciel  folwarku Dworzyska hr. Władysław Zamoyski z Kórnika utworzył fundację „Zakłady Kórnickie”, do której w 1926 roku przyłączył Dworzyska. W 1940 r. majątek znalazł się pod okupacją niemiecką, a po zakończeniu wojny powrócił ponownie do Zakładów Kórnickich. Jednak w grudniu 1949 r. fundacja została przejęta przez skarb państwa, który utworzył z części jej majątku Państwowe Gospodarstwo Rolne Biernatki, do którego włączono też gospodarstwo Dworzyska. Początki drobiarstwa w Dworzyskach sięgają 1962 r., gdy przejęło je Centralne Laboratorium Przemysłu Jajczarsko- Drobiarskiego (CLPJD) w Poznaniu, tworząc w tym obiekcie Zootechniczny Zakład Doświadczalny (ZZD). Obejmował on wówczas tereny o powierzchni około 21 ha oraz liczne drobne budynki gospodarcze, stodoły i inne obiekty dostosowywane cyklicznie do potrzeb doświadczalnego chowu drobiu.

Z dniem 1 stycznia 1972 r. CLPJD zostało przemianowane na Centralne Laboratorium Drobiarstwa (CLD), a jego działalność ukierunkowano na hodowlę, żywienie i użytkowanie drobiu. Spowodowało to zmianę nazwy i profilu działalności ZZD w Dworzyskach- powstał wówczas Zakład Żywienia i Użytkowania Drobiu (ZŻiUD). Dwa lata później, tj. w 1974 r., CLD przekształcono w Centralny Ośrodek Badawczo- Rozwojowy Drobiarstwa w Zakrzewie koło Poznania (COBRD) i w jego strukturze funkcjonowała placówka w Dworzyskach do 1996 roku. Zmieniały się kolejno zakres działalności i nazwa jednostki w Dworzyskach, mianowicie: z Zakładu Żywienia i Użytkowania Drobiu na Stację Testową Drobiu Wodnego (STDW) w 1975 roku, następnie w 1977 roku powołano Oddział Hodowli Drobiu Wodnego (OHDW).

Po przejęciu COBRD przez Instytut Zootechniki w Balicach, 1 stycznia 1997 roku utworzono spółkę pod nazwą: Oddział Badawczy Drobiarstwa Instytutu Zootechniki (OBD- IZ) Zakrzewo, w ramach której powołano w Dworzyskach Zakład Hodowli Drobiu Wodnego (ZHDW- zakład naukowy) oraz Fermę Hodowlaną Drobiu Wodnego (FHDW).
Kolejny etap funkcjonowania jednostki już pod obecną nazwą Stacja Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego (SZGDW) w Dworzyskach rozpoczyna się od kwietnia 2006 r., kiedy to Dyrektor Instytutu Zootechniki powołał ją w miejsce FHDW, a zakład naukowy przestał istnieć. W tym okresie SZGDW była bezpośrednio podporządkowana Działowi Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt IZ w Balicach. Od 2010 roku SZGDW w Dworzyskach włączono w struktury Zakładu Doświadczalnego IZ PIB w Kołudzie Wielkiej.

Działalność OHDW w Dworzyskach skupiała się początkowo na pracach naukowo- badawczych, hodowlano produkcyjnych, wdrożeniowych i szkoleniowych, które obejmowały wiele gatunków drobiu, zarówno grzebiącego- kury, przepiórki, perlice, jak i wodnego – gęsi i kaczki.

W latach 1975-1080 nastąpił znaczący rozwój OHDW w Dworzyskach. Sprzyjało temu oddanie do eksploatacji, sfinansowanych ze środków FAO, siedmiu budynków drobiarskich. W jednym budynku utworzono zakład wylęgowy, wyposażony początkowo w aparaty szafkowe KU-102 (produkcji czechosłowackiej). Następnie na początku lat 80-tych wymieniono je na efektywniejsze aparaty halowe typu S-16 i Atlas-180, produkowane w Zakładach Produkcji Sprzętu i Urządzeń Drobiarskich w Gostyniu, które kolejno zastąpiono nowocześniejszymi aparatami firmy Petersime.

Obecnie ferma obejmuje obszar 25,4 ha, z czego 14,5 ha przeznaczonych jest na wybiegi i do użytkowania pastwiskowego dla drobiu. Utrzymywanych jest około 3980 gęsi reprodukcyjnych w dwunastu oraz 1370 kaczek reprodukcyjnych w sześciu stadach zachowawczych.

Gęsi polskich odmian regionalnych oraz kaczka pomniejszona i Pekin polski zostały wpisane przez FAO na światową listę gatunków zwierząt podlegających ochronie (World Watch List for Domestic Animal Diversity 2000- 3rd edition, FAO, UNDP).

Utrzymywanych jest tu również około 1500 gęsi Białych Kołudzkich ® z rodów hodowlanych W-33 i W-11, jako zabezpieczenie na wypadek zdarzeń losowych (np. grypa ptaków) mogących doprowadzić do utraty cennych rodów hodowlanych gęsi, na których oparta jest produkcja i eksport gęsi (tuszek i mięsa) w Polsce.

Dworzyska

Gęsi

  1. Lubelska
  2. Kielecka
  3. Podkarpacka
  4. Garbonosa
  5. Rypińska
  6. Suwalska
  7. Kartuska
  8. Pomorska
  9. Romańska
  10. Słowacka
  11. Landes
  12. Kubańska

Kaczki

  1. Pekin duński
  2. Pekin francuski
  3. Pekin krajowy
  4. Pekin angielski
  5. KhO-1
  6. K-2 pomniejszona
Dworzyska
Dworzyska
Dworzyska

Kierownicy SZGDW w Dworzyskach

  1. doc. dr Wanda Kłosowicz (1962 – 1969)
  2. prof. zw. dr hab. dr h.c. Adam Mazanowski (1969 –2003)
  3. dr inż. Grzegorz Szukalski (2003 – 2010)
  4. mgr inż. Jolanta Radziszewska (2010 – 2012)
  5. mgr inż. Rafał Zwierzyński (2012 – 2020)
  6. mgr inż. Jakub Kalisz (2020 – do chwili obecnej)